Javascript’te fonksiyonları ve değişkenleri declare edilmeden önce kullanılabilirler, bunun sebebi hoisting(yukarı kaldırma,kaldırma)dir.

Declaration ve Initilization Farkı

Hoistingin nasıl çalıştığını kavramak için öncelikle declaration ve initialization farkını bilmeliyiz. Declaration bir değişkenin var / let / const keywordlerinden herhangi biriyle tanımlanması anlamına gelirken, initialization bir değişkene başlangıç değeri atanması anlamına gelir.

1
2
3
4
5

let meyve ; // Declaration (meyve değişkeni tanımlandı)
meyve = "armut"; //Initialization (meyve değişkenine başlangıç değeri atanıyor.)

// bu iki işlemi tek satırda da yapabiliriz;
let sebze = "brokoli"

Hoisting Nedir?

Hoisting değişkenlerin, fonksiyonların declaration’larının üste çıkarılmasıdır. Bu sayede Javascript’te başlangıç değeri atanmamış bir değişkene erişebiliriz herhangi bir hata ile karşılaşmadan.

1
2

console.log(isim); // => undefined
var isim = 'furkan';

Örnekte görüleceği üzere isim daha sonra declare edilip başlangıç değeri verilse de hoisting isim adlı değişkenin declaration’ını en üste alır böylece loglamaya çalıştığımızda herhangi bir hata almayız. Ancak dikkat edersek logladığımız değer "furkan" değil "undefined" olacaktır. Çünkü hoisting yalnızca declartion’ı yukarı taşır, başlangıç değeri dolayısıyla “undefined” olur. Yani sadece anlaşılması için kodumuzun çalıştırılmadan önce bu şekle dönüştürüldüğünü varsayabiliriz:

1
2
3

var isim;
console.log(isim); // => undefined
isim = 'furkan';

var ve let / const ile Tanımlanan Değişkenlerde Hoisting

Yukarıdaki örneklerde görebileceğiniz gibi var ile tanımladığımız değişkenlere erişmeye çalıştığımızda hoist işlemi sayesinde bir hata almıyor ancak başlangıç değeri olarak undefined alıyoruz. ES5 ile tanıtılan let ve const ile oluşturduğumuz değişkenlerde ise declaration’lar yine hoisting sayesinde yukarı alınıyor ancak başlangıç değerleri olmuyor bu sebeple bu değişkenlere erişmeye çalıştığımızda ReferenceError alıyoruz.

1
2

console.log(yas); // => Uncaught ReferenceError: yas is not defined
let yas = 24;

var ile tanımlanan değişkenlerde uygulanan hoisting kafa karışıklığı yaratabileceğinden, mümkün olduğunca teknik olarak mümkün olsa dahi tanımlamadığız değişkenlere erişmekten kaçınmak önerilir.

Fonksiyonlarda Hoisting

function keywordü ile declare ettiğimiz fonksiyonlarda hoisting gerçekleşirken const let ile oluşturduğumuz function expressionlarda hoisting gerçekleşmez.

1
2
3
4
5

greet() // => 'Hello'

function greet(){
  console.log('Hello');
}

1
2
3
4
5

warn() // => Uncaught ReferenceError: warn is not defined

const warn =() =>{
  console.log('Warning!');
}

Referanslar

🔗 Hoisting MDN

🔗 What is Hoisting in Javascript